Het laatste paradigma

Wanneer we een bepaald model ‘beschuldigen’ van een onvoldoende wetenschappelijke onderbouwing dan moet de aanbieder daarvan zich verdedigen. Een van de tegenargumenten kan dan zijn dat wetenschappers vaak van mening veranderen of verschillen en dat het daarom niet zo belangrijk is als een bepaald model niet wetenschappelijk onderbouwd is. Wat een verschrikkelijke ‘kul’, iemand die dat zegt kan je maar beter direct de deur wijzen.

Dan hebben we ook nog het argument dat we een ander paradigma moeten kiezen. Wanneer de verkoper of trainer dit gebruikt dan gaan bij mij alle alarmbellen af.

Het begrip paradigma als zijnde grote verandering van denkbeelden is Thomas Kuhn bedacht. Hij schreef over grote wetenschappelijke revoluties die zich in de geschiedenis hebben afgespeeld. Bijvoorbeeld toen we tot de conclusie kwamen dat de zon niet om de aarde maar de aarde om de zon draait. Dat was een grote verandering in de manier waarop we naar de werkelijkheid kijken. Zo zijn er nog wel een aantal paradigmaverschuivingen geweest. Echter die stammen uit een tijd dat onze wetenschappelijke methode niet zo goed werkte. De wetenschapper had een overtuiging en zocht dan naar bewijzen daarvoor. Vaak was het ook een eenling. Tegenwoordig doen we dit niet meer.

De huidige wetenschapsbeoefening is er niet meer een hele grote stap vooruit. Eerder het tegendeel, het zijn hele kleine stapjes vooruit. Wetenschappelijke inzichten die niet herhaalbaar zijn verdwijnen uit zicht. Terecht overigens, zij dienen enkel nog als onderzoeksobject voor historici. Hoe verder de oorsprong van een ‘wetenschappelijk’ model in het verleden des te groter de kans dat er niet veel meer van klopt.

Er zijn nog steeds trainingen die teruggrijpen op de vier elementen uit de klassieke oudheid (lucht, water, aarde en vuur). Los van een paar leuke dagen uit, heb je er verder niets aan en zijn ze (zie vorige blogs) potentieel gevaarlijk. Een ander belangrijk punt is dat wetenschap een gezamenlijke activiteit is. Kortom er moet consensus in het betreffende wetenschapsveld zijn over een bepaalde theorie. Je moet daarom vraagtekens zetten bij modellen waarop een intellectueel eigendom van een organisatie ligt. Ik ben zelf ook trainer, maar zodra ik de ‘methode Hermarij’ ga verkopen, besef dan dat dit is om mijn pensioenpot te spekken.

De huidige pandemie en de op handen zijnde ingrijpende klimaatveranderingen zouden je doen geloven dat grote veranderingen op komst zijn. Een grote groep mensen denkt dat nu de nieuwe tijd aanbreekt waarin we in volkomen harmonie met elkaar en de natuur zullen leven. We komen dan in een hogere energiefrequentie te leven. Mijn voorstel aan deze mensen (en aan jou) is om wat vaker een geschiedenisboek te lezen. Grote veranderingen zien we pas vele eeuwen later, wanneer de historici een geschiedenis gaan schrijven. Als je terugkijk lijkt een verandering die over vele tientallen jaren heeft plaatsgevonden immens. Zit je er midden in dan heb je het niet in de gaten, zo langzaam gaat het.

Een goede manier om het koren van het kaf te scheiden is naar deze twee punten te kijken. Hoe oud is de basis van de test of training? Des te ouder des te twijfelachtiger.  Datzelfde geldt wanneer men het verbindt met de belofte dat het een ontwikkeling is van een grote transitie die de wereld nu doormaakt. Dit laatste is iets dat je niet kunt weten als je er midden inzit. Wanneer een of beide aanwezig is, weest dan op je hoede.

Ik ben benieuwd of je van deze blogs vrolijk wordt. Ik hoop dat je net als ik de sceptische methode zult hanteren bij het selecteren van je volgende training of test.

Deze blog is geïnspireerd op het boek ‘A skeptic’s HR Dictionary’ van Patrick Vermeren.