Projectmanagement in 2028

Ik schat de kans dat er in 2028 nog projectmanagers zijn even groot in als dat er nog mensen als scrummaster werkzaam zijn. Waarmee ik zoveel wil zeggen dat het voorspellen van de toekomst iets is waar ik me verre van houd. Liever doe ik een poging om het heden te begrijpen door me af te vragen welke ontwikkelingen ik gemist heb. Vragen die ik mezelf dan stel:

• Wat is er technologisch veranderd?
• Welke maatschappelijke ontwikkelingen heb ik gemist?
• Verandert de arbeidsverdeling?
• Spelen we het spel nog wel op dezelfde wijze?

Vier invalshoeken (technologie, maatschappij, arbeidsverdeling en de regels van het spel) die mij helpen te bepalen waar ik sta, te midden van een wereld die sneller verandert dan ik kan waarnemen.

1. Technologie: een actieve actor

Technologie is een actieve actor die meer verandert dan ons lief is. Het heeft de wijze waarop we organiseren en managen ingrijpend veranderd. De anticonceptiepil heeft vrouwen het uitzicht op een carrière gegeven, veel meer dan welke feministische golf dan ook. Hoeveel van mijn lezers kunnen zich het tijdperk van voor de fax nog herinneren? En wie weet er eigenlijk nog wat een fax is? Hoe heeft de smartphone ons communiceren veranderd? Denk je ook niet dat door kunstmatige intelligentie aangestuurde robots het management van onze constructieprojecten radicaal kunnen veranderen? Worden programmeurs de managers van de toekomst? Wie zal het zeggen?

Als we er dan ook nog in slagen om adaptief materiaal te maken, dan zal de Agile ontwikkeling in de bouw een nog grotere revolutie teweegbrengen dan in de software-industrie. Eerlijk gezegd zie ik daar voor zowel de projectmanager als de scrummaster nog weinig ruimte. Wanneer kunstmatige intelligentie straks zichzelf programmerende computers mogelijk maakt, is daarmee ook het einde van het agile team (en de scrummaster) in de IT ingeluid.

2. Maatschappelijke ontwikkelingen en zelfsturing

Ook de ontwikkelingen in de samenleving hebben grote invloed op de wijze waarop wij organiseren. Het opleidingsniveau van de gemiddelde burger is aanzienlijk hoger dan zo’n veertig jaar geleden. De moderne werknemer is veel beter in staat om zijn of haar eigen werk te organiseren. Aan de onderkant van de hiërarchische ladder zijn daarom steeds minder managers nodig. Zie hier het succes van zelfsturing! Intelligente mensen wensen zelf te bepalen hoe zij hun werk uitvoeren. We staan hier denk ik pas nog maar aan het begin.

Een andere belangrijke ontwikkeling is wat ik dan maar even ‘female power’ noem. Het projectmanagementwereldje is allang niet meer alleen een mannenzaak. Daarnaast hebben vrouwen, die in Nederland gemiddeld meer parttime dan hun mannelijke collega’s werken, hun plek in PMO’s opgeëist. Die ontwikkeling zet nog al wat op zijn kop.

3. De impact op arbeidsverdeling

Ik zit nu meteen in het derde domein, de arbeidsverdeling, waarin al veel veranderd is. Doordat een PMO taken van een projectmanager overneemt, krijgt deze zijn/haar handen vrij voor complexere projecten. Dit, samen met de ontwikkeling van zelfsturing, maakt dat je voor de simpelere klussen straks helemaal geen projectmanager meer nodig hebt. Ik verwacht dat in 2028 de projectmanagementpopulatie relatief meer senior posities zal bevatten dan nu. Er zijn dan dus nog wel projectmanagers, maar die managen voornamelijk zeer complexe opdrachten. Voor de simpele klussen is dat eenvoudigweg niet meer nodig.

Maar wat betekent dit voor het traditionele leerpad, van simpel naar complex? Als er geen simpele projecten meer te managen zijn, hoe kunnen potentiële projectmanagers het dan ooit leren? Ik ben mij bewust dat ik me nu op glad ijs begeef en doe wat ik me voorgenomen had om niet te doen. Op de valreep toch nog een toekomstverwachting: Ik denk dat deze zijinstromers een nog veel grotere verandering teweeg zullen brengen dan wat we tot nu toe hebben meegemaakt.

4. De veranderende regels van het spel

De potentiële projectmanagers voor 2028 komen van alle kanten en volgen niet langer de bestaande ontwikkelpaden. Het zijn mensen die hebben aangetoond dat zij om kunnen gaan met complexiteit en onzekerheid. Veel van hen hebben dat in de praktijk geleerd en zijn leiders die standvastig blijven maar ook meebewegen met de verandering. Zij zullen de regels gaan herschrijven en de nodige organisatorische innovaties ontdekken.

Het zou mij niet verbazen dat projectmanagementinstituties zoals PMI, IPMA, PRINCE2 en andere methoden hun relevantie gaan verliezen. Ook dat zal projectmanagement zoals we dat nu kennen op een radicale manier veranderen. Het zal op zich niet verdwijnen, maar wel de regels veranderen van hoe we projecten doen.

En dat is maar goed ook. In 2028 kijken we terug en zullen we ons verbazen over de rigiditeit waarmee we ons vastklampten aan methodes en raamwerken. Maar tegelijkertijd zullen we ook constateren dat we beter, veel beter zijn geworden in het managen van complexiteit.