De theorielozen
Dit is zowel een aanduiding voor een steeds groter wordende groep professionals als een praktijk die deze groep beoefent. Immers de theorielozen lozen de theorieĆ«n. āGeef mij maar ervaring in plaats van theorieā luidt hun lijfspreuk. Het is geen nieuw verschijnsel, veel praktijkmensen hebben niet zoveel op met theoretische verhandelingen. Wat echter wel nieuw is, is dat het āniet veel aandacht besteden aan theorieā in het openbaar zowel beleden als aangemoedigd wordt. Vaak met enige trots! De praktijkmens weet het uit ervaring en niet uit het boekje. Het klinkt logisch, maar is dat wel zo? Wanneer we theorie lozen, dan lopen we het gevaar dat we onze keuzes baseren op persoonlijke meningen in plaats van op feiten. De daarop gebaseerde besluiten zijn op zand gebouwd en missen voldoende fundament om overeind te blijven staan.
De middelbare scholen en de vervolgopleidingen die we volgden werken over het algemeen niet met de meest actuele kennis van dat moment. Immers alvorens bepaalde onderwerpen in de lesstof verschijnen, buigen comitƩs zich erover. Dat maakt dat de kennis op school eigenlijk al verouderd is op het moment dat de leerkracht ons ermee confronteert. Dit is onvermijdelijk! We verlaten de school met een basis die op dat moment al verouderd is. Dan begint ons volwassen leven, we krijgen het druk en hebben onvoldoende tijd om door te leren en onze steeds achterhaalde kennis in te halen. Daardoor is na tien tot twintig jaar onze kennis zo sterk verouderd dat we enkel onze ervaring hebben, die we al vallend en opstaan hebben opgedaan. Maar die is sterk afhankelijk van het toeval dat ons is overkomen. Niet echt een representatieve steekproef, het is meer mening dan feit. Uiterst gevaarlijk wanneer je daar al je besluiten op baseert.
De menselijk vooruitgang is mede mogelijk gemaakt door het geschreven woord, door theorieƫn uitgewerkt in boeken. Hoewel een plaatje vaak meer zegt dan duizend woorden, heb je naast het plaatje toch ook die woorden nodig. Dat iedereen zich blijvend moet ontwikkelen daarover zijn we het wel eens. Maar dat dit onvermijdelijk al lezend moet dat beseffen we ons onvoldoende. Een goede theorie is getoetste en gevalideerde ervaring die werkt in de praktijk van alle dag. Dat is iets anders dan een cursusje van enkele dagen, afgerond met een minicertificaatje dat je op LinkedIn kunt posten. Dat is geen theorie inname, dat is te simpel en al helemaal onvoldoende om onze lacune in de kennis in te halen.
Wie niet leest, zich niet verdiept in die themaās die belangrijk zijn voor het professionele leven, komt automatisch in de groep der theorielozen terecht. Weliswaar bedreven in het uiten van zijn of haar, op verouderde theorie gebaseerde, mening, maar ze doen daarmee meer kwaad dan goed! Dit is een ernstige situatie, een brandend platform in onze zogenaamde kenniseconomie. Je vindt op bijna alle terreinen mensen met een chronisch gebrek aan kennis. Het vervelende van dit alles is, is dat de theorieloze niet in staat is om het gebrek aan kennis op te merken. Wie onvoldoende kennis heeft, bezit niet de hersenverbindingen om dit op te merken.
Dit laatste stemt mij somber over het effect van deze blog. Immers alleen zij die horen zullen de boodschap verstaan. Dat was voor mij als schrijver nog het meest frustrerende aan deze blog, de wetenschap dat mijn boodschap nooit zal doordringen tot hen die niet weten.